Tester cần những kỹ năng gì để thành công trong ngành Công nghệ thông tin? Công việc của một nhân viên kiểm thử phần mềm không chỉ dừng lại ở kiến thức về lập trình hay công cụ. Để trở thành một Tester giỏi, bạn cần trang bị một tổ hợp kỹ năng chuyên môn (Hard Skills) và kỹ năng mềm (Soft Skills) quan trọng, đặc biệt là kinh nghiệm thực chiến tại dự án thật. Hãy cùng CodeStar tìm hiểu chi tiết về các kỹ năng cần thiết qua bài viết dưới đây nhé!
Tester là gì và vai trò của họ trong dự án phần mềm
Nguồn tin từ KJC cho biết, Tester (Kiểm thử viên) là một vị trí thiết yếu trong lĩnh vực Công nghệ thông tin và phát triển phần mềm. Vai trò chính của Tester là thử nghiệm, kiểm tra và tìm ra các lỗi (bugs), sai sót trong phần mềm để báo cáo lại cho đội ngũ phát triển (Developers). Công việc này nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt mức hoàn hảo, đáp ứng đúng yêu cầu của khách hàng trước khi được phát hành (Release).

Các kỹ năng chuyên môn (Hard Skills) Tester cần có
Để trở thành một Tester giỏi, bạn cần nắm vững các kỹ năng chuyên môn sau:
Kỹ năng lập kế hoạch và thiết kế Test
Đây là kỹ năng nền tảng. Bạn cần có khả năng lập kế hoạch kiểm thử chi tiết, bao gồm việc:
- Xây dựng Test Case/Test Script: Viết các trường hợp kiểm thử rõ ràng, logic, bao quát được tất cả các tình huống sử dụng của phần mềm.
- Tạo tài liệu Test: Chuẩn bị các tài liệu quan trọng như Test Plan (Kế hoạch kiểm thử), Test Cases và Test Report (Báo cáo kết quả kiểm thử). Việc này đòi hỏi sự chính xác về ngữ pháp, chính tả, đặc biệt khi tài liệu viết bằng tiếng Anh.
- Lựa chọn quy trình kiểm thử: Hiểu và áp dụng các quy trình kiểm tra phần mềm (ví dụ: lập kế hoạch – thiết kế Test – phát triển test script – thực hiện kiểm tra – đánh giá).
Kỹ năng viết báo cáo lỗi (Bug Report)
Báo cáo lỗi là công cụ giao tiếp quan trọng nhất của Tester. Một báo cáo lỗi hiệu quả phải:
- Rõ ràng và Logic: Mô tả chi tiết các bước tái tạo lỗi (Steps to reproduce), kết quả mong muốn (Expected Result) và kết quả thực tế (Actual Result).
- Chính xác: Chỉ cần một ý thiếu chính xác có thể dẫn tới sự hiểu nhầm và ảnh hưởng tới tiến độ phát triển dự án.
- Giữ thái độ chuyên nghiệp: Không sử dụng lệnh chỉ huy hay ngôn ngữ tiêu cực.
Tư duy phân tích logic và bóc tách yêu cầu
Một Tester giỏi phải có khả năng phân tích sắc bén:
- Đọc hiểu yêu cầu dự án (Requirement Analysis): Hiểu rõ từng chi tiết của yêu cầu, ngay cả từ một module lớn, để tìm ra các lỗ hổng tiềm ẩn.
- Lập luận các trường hợp xảy ra: Tư duy lập luận tất cả các trường hợp có thể xảy ra khi người dùng tương tác với phần mềm (Test Case Coverage).
- Tính toán rủi ro: Đánh giá mức độ ưu tiên và ảnh hưởng của các lỗi tìm được.
Kiến thức cơ bản về lập trình (HTML, CSS, SQL)
Tester không cần phải code giỏi như Developer, nhưng cần hiểu về một vài ngôn ngữ lập trình và công nghệ web cơ bản:
- Web cơ bản: Hiểu về HTML và CSS giúp đọc và chỉnh sửa ở mức cơ bản, cũng như kiểm tra giao diện người dùng.
- Database: Kiến thức về SQL (Truy vấn cơ sở dữ liệu) giúp kiểm tra dữ liệu backend, đặc biệt quan trọng cho kiểm thử hệ thống.
- Kiểm thử tự động: Đối với Automation Tester, cần phải thành thạo ít nhất một ngôn ngữ lập trình (như Java, Python, C#) để viết Script tự động.

Các kỹ năng mềm (Soft Skills) Tester không thể thiếu
Kỹ năng làm việc nhóm (Teamwork)
Tester hoạt động như một cầu nối giữa nhà phát triển, quản lý dự án và người dùng. Kỹ năng làm việc nhóm tốt giúp Tester và Dev kết nối hiệu quả, giải quyết mâu thuẫn và cùng nhau tạo ra sản phẩm chất lượng cao nhất.
Kỹ năng giao tiếp và truyền đạt
Giao tiếp tốt là chìa khóa để Tester báo cáo lỗi, chuyển tiếp thông tin về các khâu kiểm tra dự án. Nếu kỹ năng giao tiếp không tốt, khả năng làm việc của nhóm sẽ bị giảm sút và các thành viên khác có thể không hiểu rõ ý tưởng hoặc mức độ nghiêm trọng của lỗi mà bạn đang trình bày.
Khả năng chịu áp lực và tính kiên nhẫn
Công việc Tester thường xuyên đối mặt với áp lực thời hạn (Deadline) và sự lặp lại của các quy trình kiểm thử. Tính kiên nhẫn, tỉ mỉ và khả năng chịu áp lực cao là yếu tố quyết định để không bỏ sót các lỗi nhỏ nhưng nghiêm trọng.
Cập nhật xu hướng công nghệ mới
Theo như những người quan tâm TẬP ĐOÀN KJC được biết, công nghệ phát triển liên tục, một Tester phải luôn cập nhật các xu hướng công nghệ hiện tại (AI, Blockchain, Cloud Computing, IoT) để hiểu chúng có thể ảnh hưởng tới tổ chức và hệ thống đang kiểm thử ra sao. Điều này giúp Tester dự đoán và lập kế hoạch cho các dự án trong tương lai.
Ngành học và chứng chỉ cần thiết cho Tester
Để trở thành một Kiểm thử viên chuyên nghiệp, bạn có thể theo học các ngành sau:
- Kỹ thuật phần mềm: Giúp hiểu sâu về quy trình phát triển phần mềm (SDLC) và kiến thức lập trình.
- Công nghệ thông tin/Khoa học máy tính: Giúp nắm vững cơ sở dữ liệu, mạng máy tính, hệ điều hành và các khái niệm cơ bản về phần mềm.
- Quản lý dự án: Hiểu về quy trình quản lý dự án sẽ giúp làm việc hiệu quả hơn trong nhóm phát triển.
Các chứng chỉ Tester quan trọng nên theo đuổi
Để chứng minh năng lực và kinh nghiệm, việc sở hữu các chứng chỉ quốc tế là rất cần thiết:
- ISTQB (International Software Testing Qualifications Board): Chứng chỉ phổ biến và được công nhận rộng rãi nhất, bao gồm các cấp độ Foundation Level, Advanced Level.
- CSTE (Certified Software Tester): Chứng chỉ do Hiệp hội Kiểm thử Phần mềm Quốc tế (QAI) cấp.
- Agile Tester (ISTQB): Tập trung vào kiểm thử phần mềm trong môi trường phát triển linh hoạt (Agile).
- Chứng chỉ liên quan đến công cụ: Ví dụ: Selenium WebDriver (cho kiểm thử tự động giao diện người dùng).
Tài liệu học Tester từ cơ bản đến nâng cao
Một số tài liệu học Tester kinh điển và được đánh giá cao mà bạn nên tham khảo:
- “Foundations of Software Testing” của Dorothy Graham, Erik van Veenendaal, Isabel Evans và Rex Black.
- “Software Testing: A Craftsman’s Approach” của Paul C. Jorgensen.
- “Agile Testing: A Practical Guide for Testers and Agile Teams” của Lisa Crispin và Janet Gregory.
- “How to Break Software: A Practical Guide to Testing” của James A. Whittaker.

Lưu ý: Nếu bạn chưa biết Tester cần học những gì và muốn có lộ trình rõ ràng, việc tham gia các khóa học chuyên nghiệp sẽ giúp bạn nắm vững kiến thức, có kinh nghiệm thực chiến trên dự án thật, và được cấp chứng chỉ để dễ dàng hơn trong quá trình xin việc.
Vậy là bài viết đã giải đáp Tester cần những kỹ năng gì? Hãy lưu ngay bài viết này vào để nắm vững 10 kỹ năng cần thiết cho một nhân viên kiểm thử phần mềm giỏi. Chúc bạn thành công trên con đường trở thành một Tester chuyên nghiệp!



