Stress nhiệt ở gà là một trong những thách thức chính mà người chăn nuôi gà phải đối mặt. Khi nhiệt độ tăng cao, gà dễ bị tiêu chảy cấp tính, ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của chúng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp hiệu quả để giảm thiểu tiêu chảy cấp tính ở gà, đảm bảo môi trường chăn nuôi an toàn và thoải mái cho chúng.
Stress nhiệt ở gà là gì?
Theo UU88, quá nhiệt bụng là tình trạng xảy ra khi gà không thể duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định (khoảng 40-42°C) do nhiệt độ môi trường vượt quá vùng thoải mái của chúng (18-24°C đối với gà mái đẻ, 21-25°C đối với gà thịt). Theo nghiên cứu của Đại học Purdue và USDA, khi nhiệt độ chuồng trại vượt quá 32°C, gà bắt đầu bị quá nhiệt bụng, dẫn đến rối loạn sinh lý và giảm năng suất sản xuất. Gà mất nhiệt chủ yếu thông qua bốn cơ chế: bức xạ nhiệt, đối lưu nhiệt, bốc hơi nước qua hô hấp và dẫn nhiệt qua tiếp xúc với bề mặt lạnh. Tuy nhiên, trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cao, các cơ chế này trở nên kém hiệu quả hơn, gây ra quá nhiệt bụng cấp tính hoặc mãn tính.
Bệnh Stress nhiệt xảy ra ở gà ở mọi lứa tuổi, từ gà con đến gà mái đẻ và gà thịt, và có thể do các yếu tố như sau gây ra:
- Nhiệt độ cao kéo dài: Nhiệt độ trong nhà vượt quá 32°C, đặc biệt là ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam vào mùa hè.
- Độ ẩm cao: Độ ẩm tương đối trên 70% làm giảm khả năng mất nhiệt qua hô hấp.
- Mật độ nuôi cao: Quá nhiều gà ở một khu vực sẽ làm tăng nhiệt độ trong chuồng gà.
- Thông gió kém: Việc thiếu lưu thông không khí gây ra sự tích tụ nhiệt và khí độc.
Nguyên nhân gây bệnh Stress nhiệt ở gà nuôi công nghiệp
- Nhiệt độ và điều kiện môi trường cao: Khi nhiệt độ môi trường vượt quá khả năng điều chỉnh của gà, chúng dễ bị nhiễm Stress nhiệt. Hiện tượng này thường xảy ra vào mùa hè hoặc khi chuồng gà không được thông thoáng.
- Mật độ nuôi cao: Mật độ nuôi cao làm tăng nhiệt độ và độ ẩm trong chuồng gà, tạo điều kiện thuận lợi cho Stress nhiệt phát triển. Gà mái nuôi trong môi trường chật hẹp sẽ thiếu không gian tản nhiệt.
- Thiếu nước và dinh dưỡng: Gà bị mất nước hoặc suy dinh dưỡng cũng dễ mắc bệnh Stress nhiệt. Nước giúp chúng điều hòa nhiệt độ cơ thể, trong khi dinh dưỡng giúp chúng duy trì sức đề kháng.
Dấu hiệu của Stress nhiệt ở gà
- Thở nhanh và há miệng: Khi gà mắc bệnh Stress nhiệt, chúng thường thở nhanh và há miệng để thở. Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất của bệnh Stress nhiệt.
- Giảm lượng thức ăn tiêu thụ: Gà mắc bệnh Stress nhiệt có xu hướng giảm lượng thức ăn tiêu thụ, dẫn đến sụt cân và giảm năng suất.
- Giảm sản lượng trứng: Ở gà mái đẻ, Stress nhiệt có thể làm giảm sản lượng trứng và chất lượng trứng cũng bị ảnh hưởng.
- Tăng tỷ lệ tử vong: Trong những trường hợp nghiêm trọng, Stress nhiệt có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao ở đàn gà.
Giải pháp giúp giảm Stress nhiệt ở gà tại các trang trại
Cải thiện hệ thống thông gió
Theo tham khảo từ những người tham gia đá gà UU88, hệ thống thông gió tốt giúp giảm nhiệt độ và độ ẩm trong chuồng, tạo môi trường thoải mái cho gà mái. Bạn có thể sử dụng quạt hoặc hệ thống thông gió tự động để đảm bảo lưu thông không khí.
Sử dụng quạt và hệ thống phun sương
Quạt và hệ thống phun sương có thể giúp làm mát không khí trong chuồng gà, giảm nhiệt độ môi trường xung quanh gà. Chúng cũng giúp tăng độ ẩm, giảm độ ẩm tương đối.
Cung cấp đủ nước sạch
Đảm bảo gà của bạn luôn có nước sạch. Nước không chỉ tốt cho sức khỏe của gà mà còn giúp chúng điều hòa nhiệt độ.
Điều chỉnh mật độ thả gà
Giảm mật độ nuôi để đảm bảo gà mái có đủ không gian sống và tản nhiệt tốt. Mật độ nuôi hợp lý giúp giảm nhiệt độ và độ ẩm trong chuồng gà, từ đó hạn chế Stress nhiệt.
Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ
Dinh dưỡng hợp lý giúp gà duy trì sức đề kháng và chống lại bệnh Stress nhiệt. Các chất bổ sung giàu vitamin và khoáng chất góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể của gà.
Ảnh hưởng đến chăn nuôi gà
Bệnh do vi khuẩn đường ruột (Stress nhiệt) là một trong những thách thức lớn nhất đối với ngành chăn nuôi gia cầm ở các vùng nhiệt đới như Việt Nam. Theo các nghiên cứu, nhiệt độ trên 30°C có thể làm giảm năng suất gà thịt từ 15–20% và sản lượng trứng gà đẻ từ 10–30%. Trong những đợt nắng nóng kéo dài, chẳng hạn như mùa hè năm 2023 ở miền Bắc Việt Nam, nhiều trang trại đã báo cáo tỷ lệ tử vong do bệnh do vi khuẩn đường ruột tăng 5–7%.
Tuy nhiên, các biện pháp quản lý hiệu quả có thể kiểm soát Stress nhiệt, giảm thiểu thiệt hại kinh tế và duy trì sức khỏe đàn vật nuôi. Các trang trại sử dụng chuồng kín và hệ thống làm mát đã ghi nhận năng suất ổn định hơn, ngay cả trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt.
Bệnh Stress nhiệt ở gà công nghiệp là một vấn đề nghiêm trọng cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Điều quan trọng là phải hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và áp dụng các giải pháp phù hợp.
