Trong mỗi trận đấu bóng đá, ngoài trọng tài chính, các trợ lý trọng tài cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát độ chính xác và độ chuẩn xác của từng quả bóng. Vậy, luật trợ lý trọng tài là gì? Quyền hạn của trợ lý trọng tài là gì? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn.
Luật trợ lý trọng tài là gì?
Theo nghiên cứu từ những người quan tâm nhà cái uy tín trợ lý trọng tài, thường được gọi là trợ lý trọng tài biên, là người hỗ trợ trọng tài chính quan sát và theo dõi các tình huống xảy ra gần đường biên dọc và bên ngoài sân thi đấu.
Theo Đạo luật trợ lý trọng tài bóng đá, họ không có quyền đưa ra quyết định cuối cùng, nhưng họ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện các lỗi ngoài sân, bóng ra ngoài biên và các lỗi ngoài tầm nhìn của trọng tài, cũng như đưa ra tín hiệu cho trọng tài chính để xử lý tình huống.
Quy định trong luật trợ lý trọng tài
- Vị trí và di chuyển:
- Trợ lý trọng tài thường sẽ di chuyển dọc theo đường biên ở nửa sân được phân công, giữ vị trí của mình ngang bằng với hậu vệ thứ hai hoặc bóng (tùy theo vị trí nào gần đường biên nhất) để quan sát vị trí việt vị chính xác.
- Trong các tình huống đá phạt góc, trợ lý trọng tài sẽ đứng gần cờ góc để giám sát khu vực đá phạt góc và bất kỳ lỗi nào xảy ra trong khu vực phạt đền.
- Tín hiệu:
- Trợ lý trọng tài sử dụng cờ để báo hiệu các tình huống như ném biên, đá phạt góc, phát bóng, việt vị hoặc phạm lỗi.
- Các tín hiệu bao gồm:
- Cờ giơ cao: Chỉ ra rằng bóng đã ra khỏi cuộc chơi hoặc ở vị trí không chính xác.
- Hướng cờ: Xác định đội nào sẽ được hưởng quả ném biên/phạt góc/phát bóng lên.
- Cờ vai: Chỉ ra vị trí ngoài khu vực, với vị trí của cờ chỉ ra nơi xảy ra hành vi phạm tội (gần, giữa hoặc xa).
- Vẫy cờ: Biểu thị lỗi nghiêm trọng hoặc cần sự can thiệp của trọng tài.
- Trong các cuộc thi đấu lớn, trợ lý trọng tài sử dụng radio để liên lạc trực tiếp với trọng tài chính và nhóm VAR.
- Quyền lực:
- Trợ lý trọng tài chỉ đưa ra lời khuyên hoặc báo cáo cho trọng tài chính và không có thẩm quyền dừng trận đấu hoặc đưa ra bất kỳ quyết định nào.
- Nếu thẩm phán không đồng ý, quyết định của thẩm phán là quyết định cuối cùng.
- Thay thế:
- Nếu trợ lý trọng tài không thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình (do chấn thương hoặc lý do khác), trọng tài thứ tư hoặc một trọng tài khác có thể thay thế, tùy theo quyết định của trọng tài.
Nhiệm vụ và quyền hạn của trợ lý trọng tài
Trợ lý trọng tài hỗ trợ trọng tài chính trong một số nhiệm vụ nhất định, nhưng không có thẩm quyền ra quyết định cuối cùng. Trọng tài chính luôn là người đưa ra quyết định cuối cùng. Được biên soạn bởi các nhà nghiên cứu khuyến mãi hàng đầu, những điều sau đây bao gồm:
- Xem quả bóng ra ngoài:
- Nó quyết định khi nào bóng sẽ vượt qua đường biên dọc (ném biên) hoặc đường biên ngang (phát bóng lên, phát bóng góc) và đội nào có quyền đưa bóng vào cuộc.
- Ra hiệu bằng cách giơ cờ và chỉ vào đội bên phải.
- Theo dõi việt vị:
- Theo dõi vị trí của cầu thủ để phát hiện các tình huống không đúng vị trí (Luật 11), đặc biệt là trong các pha tấn công gần khu vực phạt đền.
- Giơ cờ để chỉ ra liệu người chơi có đang ở thế bất lợi và đang chơi tích cực hay không (ảnh hưởng đến trò chơi, ảnh hưởng đến đối thủ hoặc tìm kiếm lợi thế).
- Phát hiện lỗi và hành vi xấu:
- Phát hiện các lỗi (ví dụ như đẩy, kéo áo) hoặc hành vi sai trái (ví dụ như quấy rối, bạo lực) xảy ra ngoài tầm nhìn của trọng tài.
- Ra hiệu bằng cờ hoặc radio để thông báo cho trọng tài.
- Hỗ trợ trong một số trường hợp:
- Kiểm tra khoảng cách đến các cầu thủ đối phương khi thực hiện quả đá phạt, ném biên, đá phạt góc hoặc phát bóng lên (ví dụ: đảm bảo bạn cách bóng ít nhất 9,15 mét khi thực hiện quả đá phạt hoặc 2 mét khi thực hiện quả ném biên).
- Hãy cẩn thận với các lỗi trong khu vực phạt đền khi thực hiện đá phạt đền hoặc đá phạt trực tiếp gần khung thành.
- Hỗ trợ quản lý thay thế:
- Kiểm tra quy trình thay người (Luật 3) để đảm bảo cầu thủ vào và rời sân đúng cách.
- Yêu cầu huấn luyện viên thay người bằng cách cầm bảng điểm điện tử hoặc thông báo cho trọng tài.
- Mục đích quan sát:
- Kiểm tra xem bóng đã vượt qua vạch cầu môn trong những tình huống không rõ ràng (không sử dụng công nghệ vạch cầu môn) hay chưa.
- Tín hiệu cầu môn hoặc quả phát bóng/phóng phạt góc tùy thuộc vào tình huống.
- Hỗ trợ quản lý cạnh tranh:
- Quan sát hành vi của huấn luyện viên, cầu thủ dự bị và khu vực kỹ thuật để đảm bảo tuân thủ các quy tắc.
- Báo cáo các sự cố (như vật thể do khán giả ném gây mất trật tự) cho trọng tài.
Trợ lý trọng tài và công nghệ VAR
Trong thời đại công nghệ này, Luật Trợ lý Trọng tài cũng đã mở rộng vai trò hỗ trợ của VAR. Ngày nay, trợ lý trọng tài không chỉ là người cầm cờ mà còn phối hợp với đội ngũ VAR để xem xét tình huống.
- Mục đích đáng ngờ
- Lỗi vị trí rất nhỏ
- Có đúng không?
- Thẻ đỏ trực tiếp
Ngay cả với VAR, trọng tài vẫn là người đưa ra quyết định cuối cùng, nhưng vai trò của trợ lý trọng tài trong việc đưa ra quan điểm ban đầu là rất quan trọng.
Các câu lạc bộ đã áp dụng luật trợ lý trọng tài
Các câu lạc bộ như Sporting Lisbon, SSC Napoli, AS Roma, West Ham United, Aston Villa, Atletico Madrid và Sevilla FC đều đã tham gia giải đấu bằng cách sử dụng trợ lý trọng tài và công nghệ hỗ trợ:
- Atletico Madrid và Sevilla FC (La Liga): Trợ lý trọng tài sẽ theo dõi chặt chẽ các tình huống việt vị liên quan đến Antoine Ozil (Atlético) hoặc Dodi Luquebakio (Sevilla), đặc biệt là trong các trận derby như Derby Madrileño hoặc Derby Sevilla, với sự trợ giúp của SAOT và VAR.
- West Ham United và Aston Villa (Ngoại hạng Anh): Trợ lý trọng tài sẽ sử dụng SAOT từ mùa giải 2024–25 để đánh dấu vị trí của Jarrod Bowen (West Ham) hoặc Ollie Watkins (Aston Villa) nhằm đảm bảo tính chính xác của lối chơi tấn công.
- SSC Napoli và AS Roma (Serie A): Trợ lý trọng tài liên lạc với VAR để xem xét các tình huống liên quan đến Romelu Lukaku (Napoli) hoặc Artem Dovbyk (Roma), đặc biệt là những tình huống gần khu vực cấm địa.
- Sporting Lisbon (La Liga và Champions League): Tại Champions League, trợ lý trọng tài sẽ sử dụng SAOT và GLT để theo dõi chuyển động của Victor Gyokeres nhằm đảm bảo quyết định việt vị hoặc bàn thắng chính xác.
Luật trợ lý trọng tài là một phần thiết yếu của hệ thống luật bóng đá hiện đại. Trong một môn thể thao đòi hỏi sự công bằng và chính xác cao độ, vai trò của Trợ lý Trọng tài là không thể thiếu. Họ đóng vai trò then chốt trong việc duy trì đường bóng theo đúng luật.
